ชุดไทยจิตรลดาเป็นชุดไทยประยุกต์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว

ชุดไทยจิตรลดาเป็นชุดไทยประยุกต์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ออกแบบโดยครูเพ็ญศรี เพ็งสวัสดิ์ ปราชญ์ช่างไทยผู้มีฝีมือการปักผ้าและตกแต่งผ้าที่ประณีตงดงาม ชุดจิตรลดามีจุดเด่นอยู่ที่การตกแต่งด้วยลวดลายปักที่ละเอียดประณีต นำมาจากลวดลายในงานจิตรกรรมฝาผนังโบราณของไทย

ลวดลายที่ใช้ประกอบด้วยดอกไม้พันธุ์ไม้หลากชนิด รวมถึงรูปสัตว์หรือมังกรตามความเชื่อโบราณ ซึ่งล้วนแสดงออกถึงความรุ่งเรืองและสุนทรียภาพแบบไทยๆ การปักลวดลายใช้เส้นด้ายสีต่างๆ อย่างประณีตบรรจง สร้างมิติและความลึกให้กับผืนผ้า

ชุดไทยจิตรลดาได้รับการยกย่องว่าเป็นสุดยอดงานช่างฝีมือไทยที่สะท้อนภูมิปัญญาการออกแบบและจรรโลงศิลปวัฒนธรรมอันทรงคุณค่าของชาติ เป็นมรดกล้ำค่าที่ควรแก่การสืบสานให้คงอยู่คู่สังคมไทยตลอดไป

ชุดไทยจิตรลดา หรือที่เรียกกันว่า “ผ้าปักจิตรลดา” นั้นเป็นผลงานอันล้ำค่าที่แสดงถึงความงดงามและความประณีตบรรจงของงานช่างไทยในอดีต เป็นชุดไทยประยุกต์ที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นจากการประดับตกแต่งด้วยลวดลายปักมือที่งดงามวิจิตรตามแบบศิลปะจิตรกรรมฝาผนังโบราณ

ผ้าปักจิตรลดาถือกำเนิดขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยเป็นผลงานการออกแบบของครูเพ็ญศรี เพ็งสวัสดิ์ ปราชญ์ช่างผู้มีฝีมือการปักและตกแต่งผ้ายอดเยี่ยมแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ท่านได้นำลวดลายงดงามจากภาพจิตรกรรมฝาผนังวัดต่างๆ มาถ่ายทอดลงบนผืนผ้าไหมด้วยการปักลายด้ายสีต่างๆอย่างประณีต

ลวดลายที่ปรากฏบนผ้าปักจิตรลดานั้นมีความหลากหลายและสวยงาม ทั้งลายดอกไม้ ลายรวงผึ้ง ลายกนกนารายณ์ ลายมังกรเทพนม รวมถึงลายสัตว์หิมพานต์ต่างๆ ที่มีที่มาจากความเชื่อและจินตนาการในวรรณคดีโบราณ ลวดลายเหล่านี้ถูกปักด้วยด้ายสีสันสวยงามหลากหลายสี เช่น สีแดง สีเขียว สีดำ สีทอง เป็นต้น สร้างภาพที่งดงามมีมิติและความลึกอลังการราวกับงานจิตรกรรมนั้นถูกปักขึ้นมาบนผืนผ้า

การทอและการปักลวดลายอันวิจิตรของผ้าจิตรลดาต้องใช้ฝีมืออันประณีตและการฝึกฝนอย่างสูงจากปราชญ์ช่างผู้ทรงคุณวุฒิ ไม่เพียงแต่เป็นงานช่างฝีมือที่น่าชื่นชมเท่านั้น หากยังเป็นสิ่งสะท้อนให้เห็นถึงจิตวิญญาณและความเป็นเอกลักษณ์ของชาติไทยได้เป็นอย่างดี จึงไม่น่าแปลกใจที่ผ้าปักจิตรลดาจะได้รับการยกย่องให้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่มีค่าแก่การสืบสานต่อไป

ปัจจุบันผ้าปักจิตรลดายังคงได้รับการถ่ายทอดจากช่างรุ่นหนึ่งสู่รุ่นหนึ่ง ถือเป็นสมบัติล้ำค่าที่แสดงถึงภูมิปัญญาช่างฝีมือชั้นสูงของคนไทยที่สมควรได้รับการเผยแพร่ อนุรักษ์ และสืบสานต่อไปอย่างยั่งยืนชั่วลูกหลานนับแต่นี้เป็นต้นไป